pl | en

Filozofia nauki

Karta opisu przedmiotu (sylabus)

Informacje podstawowe

Kierunek studiów
Szkoła Doktorska
Specjalność
-
Jednostka organizacyjna
UEP
Poziom kształcenia
III stopień
Forma studiów
stacjonarne
Profil kształcenia
ogólnoakademicki
Cykl dydaktyczny
2019/2020
Kod przedmiotu
UEPSDS.6100.13120.19
Język wykładowy
Polski
Obligatoryjność
Obowiązkowy
Blok zajęciowy
Blok 0
Osoba odpowiedzialna za treść sylabusa
Katarzyna Szarzec
Okres
Semestr 5
Forma zaliczenia
Zaliczenie

Forma prowadzenia i godziny zajęć
  • Uczestnictwo w wykładach: 16
Liczba punktów ECTS
1

Cele uczenia się dla przedmiotu

C1 Zapoznanie z obszarem wiedzy dotyczącym filozofii nauki oraz metodologii i socjologii wiedzy
C2 Nabycie umiejętności rozumienia procesów wiedzotwórczych w nauce i sposobów uprawomocniania wiedzy naukowej i jej weryfikacji oraz odróżniania jej od innych rodzajów wiedzy.
C3 Zrozumienie performatywnego wymiaru wiedzy naukowej ze szczególnym uwzględnieniem nauk ekonomicznych
C4 Zapoznanie z funkcjami nauki w społeczeństwie oraz jej rolą społeczną, kulturową

Wymagania wstępne

Znajomość języka angielskiego pozwalającego na korzystanie z literatury naukowej, podstawowa wiedza filozoficzna i metodologiczna, znajomość podstaw z historii rozwoju nauki i metod naukowych

Efekty uczenia się dla przedmiotu

Kod Efekty w zakresie Kierunkowe efekty uczenia się Metody weryfikacji
Wiedzy
W1 Rozumie podstawowych zagadnień z zakresu filozofii nauki: spór indukcjonizm-dedukcjonizm, kumulatywizm-antykumulatywizm. Znajomość historycznego rozwoju filozofii nauki oraz socjologii wiedzy. K3_W01, K3_W03 Esej / referat, Udział w dyskusji / Uczestnictwo w zajęciach
W2 Zna podstawowe problemy związane ze specyfiką metodologiczną poszczególnych nauk, ze szczególnym naciskiem dotyczącym obszaru nauk ekonomicznych i ich specyfiki. K3_W02, K3_W03 Esej / referat, Udział w dyskusji / Uczestnictwo w zajęciach
W3 Zna i rozumie relacje pomiędzy modelowaniem rzeczywistości społecznej a jej przekształcaniem. Potrafi zrozumieć społeczno-historyczne uwarunkowania rozwoju wiedzy, w tym wiedzy w obrębie nauk ekonomicznych. Posiada świadomość dotyczącą zależności wiedzy (w tym wiedzy ekonomicznej) od czynników pozanaukowych, w tym politycznych. K3_W04, K3_W05 Esej / referat, Udział w dyskusji / Uczestnictwo w zajęciach
Umiejętności
U1 Potrafi dokonać metarefleksji dotyczącej własnego obszaru badawczego ze szczególnym uwzględnieniem tematyki własnej pracy doktorskiej. K3_U01, K3_U04 Esej / referat, Udział w dyskusji / Uczestnictwo w zajęciach
U2 Potrafi zrekonstruować własne założenia metodologiczne, w tym dokonać krytycznej rewizji własnych tekstów. Potrafi zidentyfikować podstawowe stanowiska w sporach toczonych w ramach filozofii nauki oraz socjologii wiedzy, oraz zająć samodzielne, świadome w nich stanowisko. K3_U01, K3_U02 Esej / referat, Udział w dyskusji / Uczestnictwo w zajęciach
U3 Potrafi rozróżnić pomiędzy wiedzą ekspercką a innymi obiegami wiedzy. Potrafi upowszechniać naukę stosując się do standardów opartych na dowodach „evidence-based”. Jest w stanie wykryć ideologiczne uwarunkowania wiedzy K3_U02, K3_U03 Udział w dyskusji / Uczestnictwo w zajęciach
Kompetencji społecznych
K1 Jest gotów do krytycznej analizy wiedzy naukowej (jej powstawania, weryfikacji, upowszechniania) ze szczególnym naciskiem na wiedzę w obszarze nauk ekonomicznych. K3_K01 Esej / referat, Udział w dyskusji / Uczestnictwo w zajęciach
K2 Jest gotów do wypełniania obowiązków społecznych badacza w tym do uwzględniania zobowiązań związanych z rozwojem zrównoważonym i sprawiedliwością społeczną. K3_K02 Udział w dyskusji / Uczestnictwo w zajęciach
K3 Jest gotów do wypełniania etosu roli badacza, w tym zasad sformułowanych przez Mertona który akcentuje moralne zobowiązanie ludzi nauki do postępowania zorientowanego na komunalizm/komunizm, uniwersalizm, bezinteresowność, oryginalność oraz zorganizowany sceptycyzm (CUDOS). K3_K03 Esej / referat, Udział w dyskusji / Uczestnictwo w zajęciach

Treści programowe

Lp. Treści programowe Cele kształcenia dla przedmiotu Efekty uczenia się dla przedmiotu
1. Filozofia nauki – wprowadzenie, Czego powinniśmy oduczyć się w myśleniu o nauce i technice? C1, C4 W2, U2, K1
2. Paradygmaty i style myślowe (Kuhn vs Fleck) – dwie alternatywne sposoby ujmowania filozofii nauki C1 W3, U1, U2, K1
3. „Wielka nauka” vs „mała nauka” – przełomy w organizacji badań naukowych a refleksja nad nauką C1, C2 W1, U2, K1
4. Krążeniowy model praktyk naukowych C2 U2, K1
5. Modele, metafory a wiedza naukowa C3 U2, K1
6. Performatywność modeli naukowych w naukach ekonomicznych C3 U1, U2, K1, K3
7. Problem demarkacji, nauka vs pseudonauka, kontrowersje naukowo społeczne, „wojny o naukę” a „wojny kulturowe” C2, C3 U1, U3, K2, K3
8. Miejsce nauki i techniki w świecie współczesnym C3 U3, K2, K3

Literatura

Obowiązkowa
  1. Chalmers A., Czym jest to, co zwiemy nauką? Wrocław: Wydawnictwo Siedmioróg, 1993. Collins, H.M., Pinch T., Golem, czyli co trzeba wiedzieć o nauce. Warszawa: Wydawnictwo CiS, przeł. A. Tanalska-Dulęba, 1998.
  2. Collins H.M. Czy wszyscy jesteśmy ekspertami?, Warszawa 2018, Wydawnictwo PWN. Nowak A.W., Abriszewski K., Wróblewski M., Czyje lęki? Czyja nauka? Struktury wiedzy wobec kontrowersji naukowo społecznych, Poznań Wydawnictwo Naukowe UAM, 2016. Shapin, S., Rewolucja naukowa. Warszawa: Prószyński i S-ka, przeł. S. Amsterdamski, 2000.

Informacje rozszerzone

Metody nauczania:

Analiza tekstów , Wykład konwencjonalny, Wykład z prezentacją multimedialną, Dyskusja

Metody nauczania Sposób zaliczenia Warunki zaliczenia przedmiotu
Wykład Esej / referat, Udział w dyskusji / Uczestnictwo w zajęciach uczestnictwo, referat

Rozliczenie punktów ECTS

Forma aktywności studenta Średnia liczba godzin* przeznaczonych na zrealizowane aktywności
Uczestnictwo w wykładach 16
Przeprowadzenie badań literaturowych 14
Łączny nakład pracy studenta
Liczba godzin
30
ECTS
1.0
Zajęcia z bezpośrednim udziałem nauczyciela
Liczba godzin
16
ECTS
0.5

* godzina (lekcyjna) oznacza 45 minut